Жүрек-қан тамырлары аурулары (ЖҚА) – жүрек пен қан тамырларының қалыпты жұмысының бұзылуынан туындайтын, адам ағзасы үшін қайтымсыз салдарға әкелуі мүмкін жағдайлар тобы.
Инсульт – жүйке жасушаларының зақымдануы мен өліміне әкелетін жедел ми қан айналымының бұзылуы.
• Ишемиялық инсульт (80% жағдайда) – ми тамырларындағы қан ағымының бұзылуы (тромб, бляшка).
• Геморрагиялық инсульт (20% жағдайда) – миға қан кету (тамырлардың жарылуы).
Миокард инфарктісі – қан ағымының жеткіліксіздігінен туындайтын жүрек бұлшықетінің зақымдануы. Инсульттің алғашқы белгілері:
• әлсіздік, қолдың немесе аяқтың ұйып қалуы (екі қолды көтеруге тырысқанда, адам салбырап қалады)
• күлімсіреуге тырысқанда ауыздың бір бұрышы салбырап қалады
• сөйлеудің анық болмауы (адам сұраққа анық жауап бере алмайды)
Жүрек талмасының алғашқы белгілері:
• кеуде сүйегінің артындағы 5 минуттан артық созылатын қысылу немесе жайсыздық
• қол, арқа, мойын, жақ немесе іштің жоғарғы бөлігіндегі ауырсыну немесе жайсыздық
• тыныс алудың қиындауы және ентігу
• суық тер және беттің бозаруы
! Миокард инфарктісі немесе инсультке алғашқы күдік туындаған кезде дереу жедел жәрдем шақырыңыз!
Инсульт немесе миокард инфарктісі кезінде жедел жәрдемді күту кезінде не істеу керек:
• науқасты ыңғайлы отырғызу немесе жатқызу
• ауаға еркін қол жеткізуді қамтамасыз ету
• миокард инфарктісіне күдік туындаған жағдайда, науқасқа шайнауға 150-325 мг аспирин беріңіз; егер науқас бұрын бұл дәріні қабылдаған болса, тілдің астына нитроглицерин таблеткасын салыңыз.
• Егер кеудедегі ауырсыну жалғаса берсе, тілдің астына тағы бір нитроглицерин таблеткасын салыңыз.
Инсульттің қауіп факторларына мыналар жатады:
• салауатты емес өмір салты
• жоғары қан қысымы
• қант диабеті
• Жоғары холестерин
• Отбасылық анамнез (инсульт немесе миокард инфарктісі болған бір немесе бірнеше қан туыстарының болуы)
• Қарттық
• Жынысы (ерлерде инсульт қаупі жоғары)
Миокард инфарктісі қаупінің факторлары:
• Гиперлипидемия (қандағы липидтердің қалыпты емес деңгейі);
• Темекі шегу
• Қант диабеті
• Гипертония
• Іштің семіздігі
• Психоәлеуметтік факторлар (стресс, депрессия және т.б.)
• Төмен дене белсенділігі
• Теңгерімсіз тамақтану және алкогольді тұтыну.
Жүрек-қан тамырлары ауруларынан қалай қорғануға болады?
• Күн сайын кемінде 30 минут орташа қарқынды дене белсенділігімен айналысыңыз
• Дұрыс тамақтану. Күніне кемінде 400 грамм жаңа піскен жемістер мен көкөністер диетаңыздың бөлігі болуы керек.
• Күніне 5 грамнан артық тұз тұтынбаңыз.
• Алкоголь және темекі шегу сияқты зиянды әдеттерден бас тартыңыз.
• Қан қысымыңызды бақылаңыз. Ол 140/90 мм сын. бағ. аспауы керек.
• Қандағы қантты бақылаңыз. Аш қарынға глюкоза 6,1 ммоль/л-ден аз болуы керек.
• Холестерин деңгейін бақылаңыз. Ол 5 ммоль/л-ден төмен болуы керек.
• Ұйқыңызды жақсартыңыз.
Жүрек-қан тамырлары ауруларын ерте анықтау үшін 18 жастан асқан барлық азаматтар медициналық тексеруден өтуі керек!
Денсаулығыңызды сақтаңыз!

Лицензия 00986DS